Pałac Branickich w Białymstoku

Medal do nabycia w głównym holu, przy recepcji!

Pałac Branickich w Białymstoku jest zaliczany do najpiękniejszych realizacji barokowej architektury w tej części Europy. Mecenat hetmana Jana Klemensa Branickiego doprowadził w XVIII wieku do opatrzenia białostockiego pałacu mianem „Polskiego Wersalu”.

Początki białostockiej rezydencji sięgają XVI wieku. Ówcześnie właściciele Białegostoku – Wiesiołowscy wybudowali w miejscu dzisiejszego pałacu murowany dwór. Największy rozwój przypadł na wiek XVII i XVIII, na czasy rodu Branickich. Od lat 90. XVII w. Stefan Mikołaj Branicki rozpoczął przebudowę dworu w barokowy pałac. Jego syn – Jan Klemens Branicki kontynuował rozbudowę rezydencji dzięki czemu zaliczano ją do najpiękniejszych w Europie Środkowo-Wschodniej. Pałac otoczono rozległymi ogrodami i zwierzyńcami o których Józef Kraszewski pisał, że zostały one niby za dotknięciem czarodziejskiej różdżki stworzone i na podlaskie równiny przeniesione spod innego nieba. Z lubością przybywali tu europejscy królowie i książęta, a pałac zyskał miano „hotelu głów koronowanych”.

Okres świetności zakończył się wraz z zaborem Rzeczpospolitej Polskiej. Najpierw w zaborze pruskim, a potem w rosyjskim, pałac zmieniał swoje funkcje. Ostatecznie w 1837 roku ulokowano w nim Instytut Panien Szlacheckich, co spowodowało liczne zmiany w architekturze pałacu i wyglądzie ogrodów. W okresie I wojny światowej rezydencję zamieniono w niemiecki szpital polowy, a w czasach międzywojennych na Urząd Wojewódzki i mieszkanie wojewody. Ostatecznie w 1944 roku pałac został spalony przez wycofujące się wojska niemieckie. Po zakończeniu II wojny światowej rozpoczęto odbudowę Podlaskiego Wersalu i przeznaczono go na główną siedzibę nowoutworzonej Akademii Lekarskiej w Białymstoku.

Dziedzictwo hetmana jest kontynuowane przez Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, który od 1950 roku jest właścicielem rezydencji. Pałac stanowi główną siedzibę białostockiej Uczelni, która prowadzi systematyczne prace remontowo-konserwatorskie zmierzające do przywrócenia rezydencji XVIII-wiecznej świetności. Poprzez liczne inicjatywy takie jak Noc Muzeów, Dni Otwarte UMB, Podlaski Festiwal Nauki i Sztuki, Europejskie Dni Dziedzictwa, a także zorganizowanie Muzeum Historii Medycyny i Farmacji, pałac spełnia funkcje naukowo-dydaktyczne oraz wpisuje się w życie kulturalne miasta.